De leukste activiteiten in Goa Lawah op Bali
De leukste activiteiten in Goa Lawah op Bali
- Bijzondere grot op Bali is het thuis van duizenden vleermuizen
- Magische plek heeft een geheime tunnel die de zee met de Besakihtempel verbindt
- Gelovigen komen naar Goa Lawah voor grote religieuze feesten
- Bijzondere grot op Bali is het thuis van duizenden vleermuizen
- Magische plek heeft een geheime tunnel die de zee met de Besakihtempel verbindt
- Gelovigen komen naar Goa Lawah voor grote religieuze feesten
Natuur en mystiek op Bali
Stel je voor: je rijdt langs de oostkust van Bali en ineens zie je een bijzondere plek, Goa Lawah – de vleermuizengrot. Deze grot ligt vlak bij het dorp Pesinggahan, direct aan de hoofdweg tussen Klungkung en Amlapura. Je bent hier echt maar een paar stappen verwijderd van de zee.
Bij aankomst zie je meteen de tempelstructuren die de ingang markeren. Zodra je dichterbij komt, ruik je de muskusgeur en hoor je het gepiep en gefladder van duizenden vleermuizen. Het is een ervaring die je niet snel vergeet. De grot zelf is ongeveer 30 meter diep, met een opening van zo’n 2 meter hoog en 3 meter breed. Elke avond, tussen 18:00 en 19:00 uur, vliegen twee soorten vleermuizen massaal uit naar de rijstvelden en bossen in de buurt. Het is een spectaculair gezicht.
Hieronder zie je de belangrijkste kenmerken van de grot op een rij:
| Kenmerk | Waarde |
|---|---|
| Diepte | 30 meter |
| Hoogte opening | 2 meter |
| Breedte opening | 3 meter |
| Vleermuissoorten | 2 soorten |
| Uitvliegtijd | 18:00-19:00 |
Goa Lawah: meer dan alleen vleermuizen
Goa Lawah draait niet alleen om vleermuizen. De plek heeft iets mysterieus. Binnen is het vochtig, met stalactieten aan het plafond en een dikke laag vleermuizenmest op de grond. Volgens lokale verhalen woont de slang Basuki diep in de grot en beschermt hij de tempel. Veel mensen voelen een vreemde spanning als ze verder naar binnen lopen – het wordt ineens stil, of je voelt een soort beklemming.
De combinatie van het geluid, de geur en het zicht op duizenden vleermuizen maakt deze plek echt uniek. Je loopt hier niet zomaar een grot in; het voelt alsof je een andere wereld binnenstapt.
Verhalen over een geheime tunnel naar Besakih
Er gaan bijzondere verhalen rond over Goa Lawah. Zo zou er een geheime tunnel zijn die de grot verbindt met de Moedertempel Besakih, 30 kilometer verderop aan de voet van de Gunung Agung. Volgens oude legendes gebruikte de heilige priester Dang Hyang Nirartha deze tunnel tijdens zijn spirituele reizen over het eiland.
Deze ondergrondse doorgang wordt gezien als een symbolische verbinding tussen zee (Goa Lawah) en berg (Besakih), twee belangrijke elementen voor de Balinezen. Er zijn verhalen van mensen die de tunnel wilden verkennen, maar nooit terugkwamen, of onderweg de slang Basuki tegenkwamen die de doorgang bewaakt. Geologen twijfelen of zo’n tunnel echt kan bestaan in de ondergrond van Oost-Bali, maar de legende blijft leven. Veel priesters zien de tunnel vooral als een spirituele verbinding tussen de tempels, wat de mysterieuze sfeer van Goa Lawah alleen maar versterkt.
De spirituele kracht van Goa Lawah
Goa Lawah in het Balinese hindoeïsme
Goa Lawah hoort bij de Sad Kahyangan Jagat, een groep tempels die samen het eiland beschermen. Deze tempel bewaakt het zuidoosten en is gewijd aan Dewa Maheswara, een verschijningsvorm van Shiva. Wat deze plek bijzonder maakt, is de ligging tussen zee en berg – precies wat past bij het Balinese idee van balans tussen verschillende krachten.
In de grot leven duizenden vleermuizen. Zij staan symbool voor bescherming en verandering, en laten het evenwicht tussen goed en kwaad zien. Tijdens belangrijke rituelen, waarbij zowel de zee als de bergen betrokken zijn, speelt Goa Lawah een grote rol. Hier worden offers gebracht en gebeden uitgesproken om negatieve energie weg te nemen en de harmonie op Bali te bewaren.
Ceremonies en rituelen bij Goa Lawah
Het hele jaar door zijn er religieuze ceremonies bij Goa Lawah, allemaal sterk verbonden met het Balinese hindoeïsme. De tempel is belangrijk tijdens de Ngaben, de crematieplechtigheid waarbij as van overledenen en heilige voorwerpen naar het zeewater bij de tempel worden gebracht voor reiniging.
Goa Lawah is ook een vaste stop tijdens de Nyegara Gunung pelgrimage, een tocht van zee naar berg die staat voor zuivering en de kringloop van het leven. De offers zijn hier vaak uitgebreider dan op andere plekken, soms met vleermuisvleugels en zeewier. Dagelijkse rituelen worden geleid door de tempelpriester, die gebeden uitspreekt zoals de Gayatri-mantra en gebeden tot Dewa Maheswara. Elke 210 dagen is het tempelverjaardag (Piodalan), met grote ceremonies, processies en offers. Dan hangt er een bijzondere sfeer rond de tempel.
Historie en bouwstijl van Goa Lawah
Hoe Goa Lawah tempel uitgroeide tot een belangrijk heiligdom
De geschiedenis van Goa Lawah gaat terug tot de 11e eeuw, toen priester Mpu Kuturan deze plek uitkoos om het hindoeïsme op Bali te versterken. In de 16e eeuw kwam Dang Hyang Nirartha erbij en werd de spirituele betekenis van de tempel nog groter.
De tempel groeide verder onder invloed van de koninkrijken Gelgel en Klungkung. Tijdens de Gelgel-periode kwamen er nieuwe schrijnen en poorten bij. Het Klungkung-koninkrijk zorgde voor restauraties, vooral na natuurrampen zoals de uitbarsting van de Gunung Agung in 1963. Oude bouwmethodes werden gecombineerd met nieuwe materialen. Zo groeide Goa Lawah uit van een lokale heilige plek tot een belangrijk pelgrimsoord waar mensen van heel Bali en daarbuiten samenkomen voor religieuze vieringen.
Architectuur en opvallende details van de tempel
Goa Lawah volgt de klassieke Balinese tempelstijl met drie aparte hoven. Wat meteen opvalt, is dat de tempel rond de grotingang is gebouwd – de rotsen zijn echt onderdeel van het heiligdom.
In de tempel staan verschillende altaren, waaronder de Pelinggih Agung, het centrale altaar voor Dewa Maheswara. De poorten tussen de hoven zijn rijk versierd met figuren uit oude verhalen en markeren de overgang naar het heilige deel. De meru-torens zijn hier lager en breder dan bij andere tempels, met vijf tot zeven daken. De bouwers gebruikten zwarte vulkanische steen en kalksteen uit de omgeving. De poorten zijn versierd met demonische gezichten en watermonsters als bescherming. De tempel volgt het landschap met terrassen die de helling opgaan en openingen die uitzicht bieden op de zee en de grot.
Cultuur en omgeving van Goa Lawah
Heilige plekken rondom Goa Lawah
In Oost-Bali vind je meerdere heilige plekken die met elkaar verbonden zijn. In Kusamba wordt bijvoorbeeld op traditionele manier zout gewonnen, dat gebruikt wordt bij tempelrituelen. Veel mensen combineren een bezoek aan Goa Lawah met andere tempels in de buurt.
De verbinding met Pura Candidasa is belangrijk voor wie de spirituele route tussen zee en bergen wil volgen. Goa Lawah vormt samen met Besakih en Lempuyang een belangrijke spirituele lijn die volgens de Balinezen het eiland beschermt. In de omgeving zijn ook heilige waterbronnen voor reinigingsrituelen en kleine schrijnen voor lokale beschermgeesten. Het landschap met ruige kusten, rijstvelden en vulkanische bergen maakt deze plekken extra bijzonder om te bezoeken.
Hieronder vind je praktische informatie voor bezoekers:
| Onderdeel | Informatie |
|---|---|
| Openingstijden | 07:00-18:00 |
| Entreeprijs | 30.000 IDR |
| Sarong/sjerp | Inbegrepen |
| Gids | 50.000-100.000 IDR |
| Kleding | Schouders/knieën bedekt |
Feesten en rituelen bij de tempel
Elk jaar zijn er verschillende feesten en rituelen bij Goa Lawah. De tempelverjaardag (Piodalan) wordt elke 210 dagen gevierd volgens de Balinese kalender. Tijdens Usaba Kapat wordt er gebeden voor bescherming van de gemeenschap en de natuur.
Met Melasti, vlak voor Nyepi (Balinees Nieuwjaar), trekken groepen mensen naar zee voor reinigingsrituelen. Bij volle en nieuwe maan zijn er speciale rituelen met offers voor de vleermuizen en de zee. Als de vulkaan Agung actief is, worden extra rituelen gehouden om de goden gunstig te stemmen. De feesten bestaan uit optochten, traditionele dansen en gamelanmuziek, allemaal georganiseerd door de lokale gemeenschap.
Handige info voor bezoekers (openingstijden en kleding)
De tempel is open van 7:00 tot 18:00 uur, maar tijdens rituelen kunnen de tijden afwijken. Voor buitenlandse bezoekers is de entree 30.000 IDR, inclusief het gebruik van een sarong en sjerp. Je kleding moet je schouders en knieën bedekken. Heb je geen sarong of sjerp? Geen probleem, die kun je bij de ingang lenen.
Als niet-hindoe mag je alleen in de buitenste en middelste hof komen; de binnenste hof is alleen voor gelovigen. Wijs niet met je vingers naar heilige voorwerpen en ga niet in heilige ruimtes als je menstrueert. Voor 50.000 tot 100.000 IDR kun je een lokale gids meenemen. Het is meestal rustiger in de vroege ochtend of late middag, vooral buiten de Balinese feestdagen.
Tips voor fotograferen bij Goa Lawah
Goa Lawah is een geweldige plek om te fotograferen: de tempel, de natuur en natuurlijk de vleermuizen. In de vroege ochtend zijn de vleermuizen nog actief en is het licht zacht. Aan het eind van de middag zorgt het gouden licht voor mooie beelden van de tempel.
Vanaf de hoofdingang heb je een goed overzicht van de tempel en de grot. In de buitenste en middelste hof mag je vrij fotograferen, maar voor de binnenste hof en tijdens rituelen heb je toestemming nodig. Voor foto’s in de donkere grot werkt een lichtsterke lens zonder flits het best – zo verstoor je de vleermuizen niet.
Wil je vleermuizen in vlucht vastleggen bij zonsondergang? Gebruik dan een snelle sluitertijd en een telelens. Vraag altijd toestemming voor close-ups van biddende mensen. Met een groothoeklens kun je mooi de tempel en de kust samen in beeld brengen.
