De prachtige Pura Besakih tempel op Bali: alles wat je moet weten
De prachtige Pura Besakih tempel op Bali: alles wat je moet weten
- Grootste tempelcomplex van Bali ligt tegen de heilige vulkaan Gunung Agung
- Pura Besakih bestaat uit 23 bijzondere tempels en vormt het spirituele hart van Bali
- Dit tempelcomplex zorgt voor harmonie tussen mensen, goden en de natuur
- Grootste tempelcomplex van Bali ligt tegen de heilige vulkaan Gunung Agung
- Pura Besakih bestaat uit 23 bijzondere tempels en vormt het spirituele hart van Bali
- Dit tempelcomplex zorgt voor harmonie tussen mensen, goden en de natuur
Pura Besakih: het hart en de ziel van Bali
Hoe Pura Besakih uitgroeide tot het belangrijkste tempelcomplex
Stel je voor: je staat op een plek die al sinds de 8e eeuw het spirituele centrum van Bali is. Pura Besakih is niet zomaar een tempel, maar een heel complex dat al eeuwenlang een belangrijke rol speelt op het eiland. Het oudste deel staat zelfs op stenen die er al lagen voordat het hindoeïsme naar Bali kwam.
In de 15e eeuw kwam de Gelgel-dynastie in beeld. Zij breidden het complex flink uit, waardoor Pura Besakih het middelpunt werd van het religieuze leven op Bali. Na een zware aardbeving in 1917 moest een groot deel opnieuw opgebouwd worden. Je ziet nog steeds oude stenen en terrassen die laten zien hoe lang deze plek al heilig is.
Tijdens de Gelgel-periode kwamen er veel nieuwe tempels en heiligdommen bij. Daardoor is het complex nu zo groot. Elk Balinees koninkrijk kreeg zijn eigen plek binnen het complex, wat zorgde voor verbinding tussen de verschillende gemeenschappen. Bij de herbouw na 1917 zijn oude bouwtechnieken gecombineerd met nieuwe manieren om de tempel beter te beschermen tegen natuurrampen.
Wat Pura Besakih betekent voor het geloof en de cultuur op Bali
Pura Besakih is het spirituele hart van het Balinese hindoeïsme. Hier draait alles om Tri Hita Karana: de balans tussen mens, natuur en het goddelijke. Iedereen is welkom, ongeacht je achtergrond of kaste.
In het complex worden verschillende goden vereerd, zoals Brahma, Vishnu en Shiva. Elke god heeft een eigen tempel. De indeling van het complex laat het Tri Hita Karana-idee duidelijk zien: bepaalde heiligdommen horen bij specifieke families, dorpen of kasten. Elke gemeenschap zorgt voor zijn eigen heiligdom, wat de band tussen mensen versterkt.
Belangrijke momenten in het leven, zoals geboortes, huwelijken en crematies, worden hier gevierd. De goden die in Pura Besakih worden vereerd, worden gezien als beschermers van het eiland en haar bewoners. Tijdens grote ceremonies komt de hele gemeenschap samen om te offeren en te bidden.
Pura Besakih op de flanken van Gunung Agung
Pura Besakih ligt op zo’n 1000 meter hoogte aan de zuidwestkant van Gunung Agung, de heiligste berg van Bali. Die plek is niet zomaar gekozen: in het Balinese geloof heeft de berg een diepe symbolische betekenis. Gunung Agung wordt gezien als de woonplaats van de goden en het spirituele middelpunt van het eiland.
Het tempelcomplex is gebouwd volgens het idee dat de berg (kaja) en de zee (kelod) samen een as vormen. De kant van de berg is het meest heilig. Volgens lokale verhalen is Gunung Agung ontstaan uit een stuk van de mythische berg Meru, meegebracht door hindoegoden. Verschijnselen als mist, regen en vulkanische activiteit worden gezien als tekenen dat de goden aanwezig zijn.
Door de ligging op de berg voelt het echt alsof je dichter bij het goddelijke bent. Dat maakt Pura Besakih tot een belangrijke plek voor pelgrims.
Hoe het tempelcomplex is opgebouwd
Pura Besakih bestaat uit 23 tempels die verspreid liggen over zeven terrassen tegen de helling van Gunung Agung. Die terrassen stellen de zeven lagen van het universum voor, iets wat belangrijk is in het Balinese wereldbeeld.
In het midden vind je de drie hoofdtempels voor Brahma, Vishnu en Shiva. Je herkent de meru-torens meteen aan hun oneven aantal daken. Die daken staan symbool voor de verbinding tussen hemel en aarde.
Als je het complex binnenloopt, ga je eerst door de candi bentar, gespleten poorten die de grens markeren tussen het gewone leven en het heilige gebied. Verderop staan paduraksa, overdekte poorten die naar de heiligste plekken leiden. Alle tempels zijn gericht op Gunung Agung, met de heiligste delen het dichtst bij de berg.
Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste tempels en hun kenmerken:
| Tempel | God | Kenmerk |
|---|---|---|
| Penataran Agung | Voorouders | Elf niveaus |
| Dalem Puri | Shiva | Dood & wedergeboorte |
| Kiduling Kreteg | Brahma | Schepping |
| Batu Madeg | Vishnu | Heilige steen |
Dit zijn de belangrijkste tempels
Pura Penataran Agung is het hart van Besakih. Hier vind je elf niveaus, elk met eigen heiligdommen voor verschillende goden en voorouders. Pura Dalem Puri is de tempel van Shiva. Hier worden rituelen gehouden rond dood en wedergeboorte.
Voor ceremonies over schepping en bescherming komen mensen samen bij Pura Kiduling Kreteg, de tempel van Brahma. In Pura Batu Madeg, gewijd aan Vishnu, staat een rechtopstaande steen. Die steen is een van de oudste heilige voorwerpen van Besakih.
Elke tempel heeft zijn eigen kenmerken, zoals meru-torens, beeldhouwwerk en plekken voor dagelijkse offers. Tijdens grote feesten worden hier uitgebreide ceremonies gehouden.
Handige info voor je bezoek
Wat je aantrekt en hoe je je gedraagt bij de tempel
Ga je Pura Besakih bezoeken? Trek dan een sarong en een sjerp aan. Die kun je bij de ingang huren of kopen. Zorg dat je schouders en knieën bedekt zijn, dat geldt voor iedereen.
Alleen hindoes mogen de binnenste delen van het tempelcomplex in. Bezoekers blijven in de buitenste gedeeltes. Tijdens ceremonies mag je niet hoger staan dan de priester. Wijs niet naar mensen of heilige objecten.
Foto’s maken mag, maar niet tijdens het bidden. Wil je iemand die bidt fotograferen? Vraag dan altijd eerst toestemming. Loop rustig langs offers en heilige plekken.
Hieronder vind je praktische informatie voor je bezoek:
| Openingstijden | Toegangsprijs | Vervoer | Faciliteiten |
|---|---|---|---|
| 8:00-17:00 | 60.000-100.000 IDR | Auto, scooter, tour | Parkeerplaats, shuttle |
Alles wat je moet weten voor je bezoek
Pura Besakih is elke dag open van 8:00 tot 17:00. Tijdens grote ceremonies kan de tempel tijdelijk dicht zijn. De toegangsprijs ligt tussen de 60.000 en 100.000 IDR per persoon, meestal inclusief het gebruik van een sarong.
Bij het bezoekerscentrum kun je een officiële gids regelen die je alles vertelt over de tempel. Bij de ingang staan ook onofficiële gidsen, maar kies liever voor een officiële. Je komt er met de auto, scooter of via een tour vanuit bijvoorbeeld Ubud, Sanur of Kuta. Er is een grote parkeerplaats onderaan het complex. Vanaf daar loop je omhoog of neem je de shuttlebus.
Wat de vulkaanuitbarstingen betekenden voor Pura Besakih
De vulkaan Gunung Agung heeft het tempelcomplex meerdere keren bedreigd. Tijdens de uitbarsting van 1963 stopte de lava vlak voor de tempel. Veel Balinezen zien dat als een teken van bescherming.
Bij de uitbarstingen van 2017 en 2018 werd het gebied ontruimd en was de tempel soms gesloten. Er zijn nu evacuatieplannen en waarschuwingssystemen voor bezoekers en priesters. De vulkanische activiteit wordt gezien als een uiting van de kracht van Gunung Agung. Dat maakt het respect voor de tempel en haar ligging alleen maar groter.
Ceremonies en feesten bij Pura Besakih
Pura Besakih is het spirituele centrum van Bali. Hier vinden indrukwekkende religieuze vieringen plaats. Duizenden pelgrims komen samen, zowel van het eiland zelf als van verder weg. De rituelen volgen de traditionele Balinese kalender en hebben elk hun eigen betekenis.
Als je een viering meemaakt, zie je de spirituele kant van Bali van dichtbij. Houd wel rekening met de lokale gewoonten en tradities.
Welke ceremonies en feesten zijn er in Pura Besakih?
De Panca Wali Krama is een grote viering die eens in de tien jaar wordt gehouden. Het doel is het universum te reinigen en de balans te herstellen. Nog zeldzamer is de Eka Dasa Rudra, die maar één keer per eeuw plaatsvindt. De laatste keer was in 1979. Tijdens deze viering worden uitgebreide offers gebracht aan alle belangrijke goden van het Balinese geloof.
Elke tempel in het Besakih-complex viert ook zijn eigen verjaardag, de Odalan, volgens een kalender van 210 dagen. Voor Nyepi, het Balinese nieuwjaar, zijn er Melasti-rituelen waarbij heilige voorwerpen in processie naar zee worden gebracht om het kwaad te verdrijven.
Tijdens Galungan en Kuningan staan de voorouders centraal. Je ziet speciale offers en kleurrijke optochten in het tempelcomplex. Als bezoeker kun je deze vieringen bijwonen, maar je moet wel traditionele kleding dragen en de regels respecteren. Sommige delen van de tempel zijn tijdens rituelen alleen toegankelijk voor gelovigen en fotograferen is vaak niet toegestaan.
