Menjangan: een verborgen pareltje op Bali
Menjangan: een verborgen pareltje op Bali
- Prachtig koraal en bijzonder zeeleven maken Menjangan een geweldige duikplek
- De koraalriffen herstellen zich gestaag en bestaan nu voor 65% uit gezond koraal
- Het Herteiland is een beschermd natuurgebied met strenge regels om toerisme te beperken
- Prachtig koraal en bijzonder zeeleven maken Menjangan een geweldige duikplek
- De koraalriffen herstellen zich gestaag en bestaan nu voor 65% uit gezond koraal
- Het Herteiland is een beschermd natuurgebied met strenge regels om toerisme te beperken
Duiken en snorkelen bij Menjangan
Wat je onder water tegenkomt bij Menjangan
Stel je voor: je springt het water in bij Menjangan en meteen zie je een hele andere wereld. Hier vind je steile wanden die soms wel 60 meter diep gaan. Die wanden zijn helemaal begroeid met sponzen en zachte koralen. Het ziet er echt indrukwekkend uit, alsof je langs een kleurrijke muur zweeft.
De stroming is meestal mild, dus of je nu net begint met duiken of al veel ervaring hebt, je kunt hier prima terecht. Af en toe is er een onverwachte stroming, wat het net wat spannender maakt. Het water is vaak superhelder. Soms kun je wel 20 tot 50 meter ver kijken, afhankelijk van het seizoen en het weer. Dat maakt Menjangan perfect als je graag onderwaterfoto’s maakt of gewoon het zeeleven goed wilt bekijken.
Duikplekken en snorkelspots rond Menjangan
Benieuwd waar je het beste kunt duiken of snorkelen? Hier zijn de belangrijkste plekken rond Menjangan, met wat je daar kunt verwachten:
| Plek | Diepte | Hoogtepunten |
|---|---|---|
| Pos Dua | 5-40 m | Schildpadden, scholen vissen |
| Eel Garden | 10-35 m | Tuinaalden, zachte koralen |
| Anchor Wreck | 30-45 m | Oud wrak |
| Coral Garden | 2-12 m | Kleurrijk rif, kleine vissen |
| Bat Cave | 5-30 m | Grot, vleermuizen |
Hoe het gaat met de koraalriffen
De koraalriffen rond Menjangan zijn echt bijzonder. Je vindt hier allerlei zones: van ondiepe lagunes tot diepe wanden, elk met hun eigen soorten koraal. Denk aan Acropora, Porites, Montipora, Fungia en Goniopora, maar ook zeldzamere bekerkoralen.
Uit onderzoek in 2023 blijkt dat ongeveer 65% van het rif gezond is, 25% redelijk gezond en 10% beschadigd door verbleking of fysieke schade. Sinds 2018 zijn lokale organisaties en het Bali Barat National Park bezig met herstel. Ze plaatsen kunstmatige riffen en kweken koraalfragmenten. De grootste bedreigingen zijn koraalverbleking door warm water, schade door ankers en soms illegale visserij. Gelukkig zie je dat het koraal langzaam herstelt: sinds 2021 groeit het gezonde koraal elk jaar met 3-5%.
Wat leeft er allemaal rond Menjangan?
Ben je benieuwd welke dieren je hier kunt tegenkomen? Dit zijn een paar bijzondere soorten die je rond Menjangan vaak ziet:
| Dier | Waar te zien | Opmerking |
|---|---|---|
| Mandarijnvis | Coral Garden | Bij schemering |
| Pygmeezeepaardje | Gorgonen, 15-25 m | Goed zoeken |
| Ghost pipefish | Seizoensgebonden | Zeldzaam |
| Napoleonvis | Diepe wanden | Groot formaat |
| Hawksbill schildpad | Eel Garden, Pos Dua | Vaak gezien |
| Naaktslakken | Na regenseizoen | Veel variatie |
Menjangan eiland: Waar het ligt en wat het betekent
Hier vind je Menjangan en zo kom je er
Menjangan ligt helemaal in het noordwesten van Bali, midden in het Bali Barat National Park. Het eiland zelf is onbewoond en wordt omringd door beschermd zeegebied. Je vindt het ongeveer 8 kilometer uit de kust, tegenover het dorp Banyuwedang en vlakbij Pemuteran.
Wil je erheen? Dan pak je het makkelijkst een boot vanaf Labuhan Lalang. Die tocht duurt zo’n 30 tot 45 minuten. Boten varen tussen 8 uur ’s ochtends en 4 uur ’s middags. Een retourticket kost tussen de 400.000 en 600.000 IDR per boot, afhankelijk van hoeveel mensen er mee gaan. Je kunt ook vertrekken vanuit Banyuwedang, vooral handig als je met een privéboot wilt. Vergeet niet: je hebt een ticket nodig voor het Bali Barat National Park. Dat kost ongeveer 200.000 IDR per persoon en koop je bij het vertrekpunt.
Waarom Menjangan ‘herteiland’ heet
Menjangan betekent ‘hert’ in het Indonesisch. Het eiland heeft die naam gekregen door de Javaanse herten die er leven. Volgens oude verhalen zwommen deze herten elk jaar van het vasteland naar het eiland, vooral als het droog was en er weinig voedsel was. De lokale bevolking vertelt dat het eerste hert een spoor maakte voor de rest – dat werd als iets bijzonders gezien.
In de Balinese cultuur staan herten voor zuiverheid, onschuld en verbondenheid met de natuur. Ze spelen een rol in rituelen en worden soms gezien als boodschappers van de goden. Op Menjangan leeft nog steeds een kleine groep Javaanse herten, beschermd door het nationale park. Ze zijn schuw, maar soms zie je ze bij het water. Volgens lokale verhalen brengt het geluk als je een hert ziet op het eiland, en waakt de geest van het eerste hert nog steeds over Menjangan.
Praktische info voor je reis
Wanneer kun je het beste naar Menjangan gaan?
Het weer rond Menjangan kent duidelijke droge en natte periodes. Tussen juni en september is het droog, het water is helder en de temperatuur is aangenaam – ideaal om te duiken of te snorkelen. Je hebt dan goed zicht onder water en ziet veel zeedieren. In juli en augustus is het wat drukker.
Wil je het wat rustiger? Dan zijn april, mei, oktober of november fijne maanden. Het is dan minder druk, de omstandigheden zijn nog steeds goed en je hebt kans om bijzondere dieren te zien. In het regenseizoen (december tot maart) is het rustiger en zijn de prijzen lager. Het zicht onder water is dan minder en de zee kan wat ruwer zijn, maar de natuur ziet er dan weer heel anders uit. Elke periode heeft zijn eigen sfeer, van fijne duikomstandigheden tot bijzondere natuurbelevenissen.
Wat zijn de regels op Menjangan?
Omdat Menjangan bij het Bali Barat National Park hoort, gelden er strenge regels. Je hebt een toegangskaart nodig en voor activiteiten als duiken of professionele fotografie moet je extra vergunningen regelen. Vissen, koraal beschadigen of afval achterlaten is verboden en kan een boete opleveren.
Ga je naar een tempel? Draag dan gepaste kleding. Tijdens religieuze ceremonies mogen alleen hindoes naar binnen. In de natuurgebieden blijf je op de paden en laat je de dieren met rust. Duikers en snorkelaars mogen geen handschoenen dragen, het koraal niet aanraken en er is een limiet aan het aantal bezoekers per dag. Sinds 2022 wordt er strenger gecontroleerd: maximaal 200 mensen per dag mogen het eiland op om de natuur te beschermen.
Dagtrip of langer blijven bij Menjangan?
Je kunt Menjangan prima in één dag bezoeken, maar langer blijven in de buurt is ook een optie. Een dagtrip is makkelijk en voordelig als je weinig tijd hebt. Meestal vertrek je vroeg uit Pemuteran, doe je twee duik- of snorkelsessies en ben je halverwege de middag weer terug. Het kan dan wel wat gehaast voelen, vooral op drukke dagen.
Blijf je langer, dan heb je meer tijd om het gebied te ontdekken. Denk aan een nachtduik of een rustige wandeling. Op Menjangan zelf kun je niet overnachten, maar in Pemuteran en Banyuwedang zijn er genoeg plekken om te slapen, van eenvoudige homestays tot luxe resorts. Je moet dan wel elke dag de overtocht regelen en op het eiland zijn weinig voorzieningen. Toch vinden veel mensen de rust en de extra natuurbelevenissen van een langer verblijf de moeite waard.
Natuur beschermen op en rond Menjangan
Rond Menjangan zijn er verschillende projecten om de natuur te beschermen. Het Bali Barat National Park zorgt voor de planten en dieren, met speciale aandacht voor de herten en de mangroves. Organisaties zoals Reef Check Indonesia houden het zeeleven in de gaten en geven voorlichting aan de lokale bevolking. De Coral Restoration Foundation Bali werkt aan het herstel van koraal met kunstmatige riffen en kweekprogramma’s.
Wil je zelf helpen? Je kunt meedoen aan schoonmaakacties, doneren of helpen bij onderzoek. Dankzij deze projecten groeien de hertenpopulatie, mangroves en koraalriffen weer. Toch zijn er nog steeds uitdagingen, zoals zwerfafval, illegale visserij en klimaatverandering. De bescherming richt zich op het hele gebied: van zeeleven tot mangroves, zeegras en landdieren, zodat het hele ecosysteem behouden blijft.
Menjangan en zijn culturele schatten
Pura Gili Kencana: oude tempel op Menjangan
Midden op Menjangan vind je Pura Gili Kencana, een van de oudste zeetempels van Bali. Deze tempel is gewijd aan Dewi Gili Kencana en bestaat al sinds de 16e eeuw. Hij hoort bij een route van zeetempels die volgens de lokale traditie het eiland beschermen tegen negatieve invloeden.
De bouwstijl is typisch Balinees, met torens en poorten die uit de kalkstenen rotsen aan zee zijn gehouwen. Volgens verhalen heeft de bekende priester Dang Hyang Nirartha de tempel bezocht, wat de plek extra bijzonder maakt.
Spirituele waarde en gewoonten
In de tempel worden naast Dewi Gili Kencana ook zeegod Baruna en Ganesha vereerd. De plek wordt gezien als het punt waar land en zee samenkomen – een symbool voor balans tussen het aardse en het spirituele leven.
Jaarlijks zijn er belangrijke ceremonies, zoals de Melasti-reiniging voor Nyepi en feesten bij volle maan. De tempel hoort bij de zes belangrijkste tempels van Bali en heeft een spirituele band met Pura Pulaki en Pura Segara Rupek. Als je de tempel bezoekt, draag dan een sarong en sjerp uit respect voor de lokale gewoonten. Het binnenste deel van de tempel is alleen toegankelijk voor hindoes.
