Liliane en haar band met Bali

Hoe Liliane op Bali terechtkwam

Stel je voor: het is 2004 en Liliane besluit na een roerige tijd in Nederland haar koffers te pakken en naar Bali te gaan. Ze zoekt rust en nieuwe inspiratie. Zodra ze op het eiland aankomt, merkt ze meteen dat alles anders is dan in Europa. De geuren, de kleuren, het langzame ritme – het voelt als een andere wereld.

In het begin is het even wennen. De religieuze ceremonies zijn intens en de Balinezen zijn ontzettend open. Maar dankzij haar gastgezin in Ubud voelt Liliane zich al snel thuis. In die eerste jaren op Bali verandert er veel voor haar. Ze leert loslaten, eenvoud waarderen en vindt een betere balans tussen werk en leven.

Er zijn een paar momenten die haar echt bijblijven: haar eerste Galungan-ceremonie, het starten van haar kunstproject in 2007 en het besluit om voorgoed op Bali te blijven. Liliane zegt het zo: “Bali heeft me geleerd te leven met het ritme van de natuur en de gemeenschap. Het eiland is mijn spiegel en mijn thuis geworden.”

Plekken op Bali die veel voor Liliane betekenen

Benieuwd naar de plekken op Bali die Liliane het meest dierbaar zijn? Hier vind je een overzicht van haar favoriete plekken en wat ze daar doet:

Door de jaren heen ontdekt Liliane steeds weer nieuwe plekken op Bali die haar raken. Ze zoekt deze plekken op om tot rust te komen, inspiratie op te doen of contact te maken met de lokale gemeenschap.

Elke week vind je haar bijvoorbeeld in de rijstterrassen van Sidemen. Daar schildert, wandelt en mediteert ze. “Hier voel ik de adem van het eiland. De stilte tussen de rijstvelden is mijn muze,” zegt ze. Tijdens volle maan gaat ze naar de tempel Pura Gunung Kawi voor meditatie en ceremonies. Haar eerste bezoek daar was bijzonder: een priesteres nodigde haar uit voor een reinigingsritueel, wat haar kijk op spiritualiteit veranderde.

In het atelier van Ibu Made in Mas werkt Liliane samen met lokale kunstenaars. “In dit atelier heb ik geleerd dat kunst en ambacht op Bali één zijn.” Af en toe trekt ze naar het strand van Amed om te schrijven en na te denken. Hier ontstonden haar eerste korte verhalen over het leven op het eiland.

Op de markt van Gianyar vindt ze inspiratie in de kleuren, geuren en gesprekken met marktvrouwen. Het dorpje Tenganan bezoekt ze elk jaar tijdens het Perang Pandan festival, waar ze traditionele weefmethoden leerde kennen. En bij belangrijke momenten in haar leven gaat ze naar de heilige bron van Tirta Empul voor een waterceremonie. “Elke onderdompeling in het water voelt als een nieuw begin.”

Waar Liliane woont op Bali

Liliane woont in een traditioneel Balinees huis in het dorpje Penestanan, vlakbij Ubud. Haar huis is gebouwd volgens de Balinese stijl: open paviljoens, een binnenplaats en veel natuurlijke materialen zoals bamboe, hout en steen.

Binnen zie je meteen haar liefde voor kunst terug. Overal hangen handgeweven doeken, keramiek en schilderijen van Balinese kunstenaars. Ze koos voor Penestanan vanwege de rust, de kunstenaars in de buurt en het uitzicht op de rijstvelden.

Haar huis is niet alleen een plek om te wonen, maar ook om inspiratie op te doen en gasten te ontvangen. Ze heeft een eigen atelier waar ze werkt en een kleine tuin met lokale planten. Zo blijft ze verbonden met de natuur. Door de jaren heen heeft ze haar huis steeds meer aangepast aan haar wensen. Het is nu echt haar thuis, een plek die haar persoonlijke reis en haar band met de Balinese cultuur laat zien.

Liliane’s invloed op cultuur en haar kijk op de toekomst

Wat Liliane doet voor kunst en cultuur op Bali

Hier zie je de belangrijkste projecten waar Liliane zich de afgelopen jaren voor heeft ingezet:

Liliane zet zich al jaren in voor kunst en cultuur op Bali. Met haar initiatief “Kunstbrug Bali” brengt ze Balinese en Europese kunstenaars samen. Elk jaar zijn er exposities in Ubud en Amsterdam, waar verschillende stijlen elkaar ontmoeten.

In 2010 startte ze het “Balinese Jeugdtheater”. Hier leren meer dan vijftig jongeren traditionele dans en muziek. Ze treden elk jaar op in het dorpshuis van Mas. De “Textielweek Penestanan” uit 2014 gaf de lokale weefkunst een nieuwe impuls.

Met “Kunst in de Kampung” maakte ze vanaf 2017 kunst bereikbaar voor zo’n tweeduizend dorpsbewoners in Gianyar. Haar nieuwste project, het “Eco-Art Collective” uit 2021, verbindt kunst met zorg voor het milieu. Denk aan tentoonstellingen op de Green School Bali.

Liliane werkt altijd samen met lokale leiders en vrijwilligers. Ze pakt uitdagingen aan, zoals taalverschillen en weinig middelen. Volgens I Made Suardana, een deelnemer aan Kunstbrug Bali, helpt haar inzet jonge kunstenaars om hun eigen stem te vinden.

Hoe Bali Liliane’s kunst heeft veranderd

Bali heeft Liliane’s kunststijl flink veranderd. Waar ze eerst abstracte schilderijen maakte met strakke lijnen en Europese kleuren, gebruikt ze nu natuurlijke pigmenten en Balinese technieken zoals batik en ikat.

In haar werk zie je vaak tegenstellingen, patronen en de verbondenheid met de natuur terug. Ze verwerkt Balinese symbolen zoals de Barong, lotus en wayang-figuren. In haar serie “Ode aan Dewi Sri” uit 2012 staat de rijstgodin centraal. Voor haar installatie “Candi” uit 2018 werkte ze met vulkanisch steen en bamboe.

Liliane zegt hierover: “Bali heeft mijn blik verruimd. Ik schilder niet langer alleen wat ik zie, maar vooral wat ik voel en ervaar in de Balinese omgeving.”

Balinese tradities door de ogen van Liliane

Voor Liliane zijn Balinese tradities de kern van het eiland. Elk jaar doet ze mee aan ceremonies zoals Galungan, Nyepi en Odalan. Dagelijkse offers zijn voor haar vanzelfsprekend geworden.

Ze vertelt: “De kracht van de gemeenschap tijdens een ceremonie is ongeëvenaard. Je voelt je opgenomen in een groter geheel.” Liliane vindt dat tradities gekoesterd moeten worden, maar dat er ook ruimte moet zijn voor vernieuwing.

De spirituele kant van Bali – het geloof in karma, terugkerende tijd en harmonie tussen mens en natuur – heeft haar wereldbeeld verdiept. “De spiritualiteit van Bali heeft me geleerd dat alles met elkaar verbonden is,” zegt ze. Ze pleit voor een balans tussen traditie en vernieuwing, waarbij jongeren betrokken worden zonder dat ze iets opgedrongen krijgen.